RỐI LOẠN TĂNG ĐỘNG GIẢM CHÚ Ý

     Tăng động giảm chú ý (Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder - ADHD) là chứng rối loạn hành vi ở trẻ. Trong cuộc sống hiện đại ngày càng bận rộn, việc thiếu sự quan tâm từ các bậc cha mẹ đã khiến tình trạng bệnh của trẻ có xu hướng phức tạp và trầm trọng hơn. Nhận biết những dấu hiệu tăng động giảm chú ý ở trẻ để điều trị sớm là điều vô cùng quan trọng.

     Sau đây là những tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ theo DSM - IV (cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê rối loạn tâm thần):

a. Biểu hiện giảm chú ý:

1. Thường không thể chú ý kỹ lưỡng vào các chi tiết, hoặc phạm những lỗi do cẩu thả trong học tập, trong công việc hoặc trong các hoạt động khác.
2. Thường khó khăn duy trì sự chú ý trong nhiệm vụ hoặc trong các hoạt động chơi.
3. Thường biểu hiện dường như không lắng nghe những gì người khác nói trực tiếp với trẻ .
4. Thường không thể làm theo toàn bộ những chỉ dẫn hoặc không hoàn thành bài tập, công việc trong gia đình, những nhiệm vụ ở nơi làm việc (không phải vì hành vi chống đối hoặc không hiểu được các chỉ dẫn).
5. Thường khó khăn trong cách tổ chức công việc và các hoạt động.
6. Thường tránh né, không thích hoặc miễn cưỡng thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi phải duy trì những nỗ lực tinh thần (như làm bài tập trường hoặc ở nhà).
7. Thường đánh mất những vật dụng cần thiết (như vở bài tập ở trường, bút chì, sách, đồ chơi và các dụng cụ khác).
8. Thường dễ bị sao nhãng bởi những kích thích bên ngoài.
9. Thường quên các hoạt động hằng ngày.

b. Biểu hiện tăng hoạt động:

► TĂNG ĐỘNG:

1. Cử động chân tay liên tục hoặc không ngồi yên.
2. Rời khỏi chỗ trong lớp hoặc trong các tình huống khác mà cần phải ngồi yên một chỗ.
3. Thường chạy quanh hoặc leo trèo quá mức trong các tình huống mà điều đó là không thích hợp (ở thanh thiếu niên, có thể chỉ biểu hiện cảm giác bồn chồn).
4. Thường khó khăn trong khi chơi hoặc gặp khó khăn trong các hoạt động yêu cầu giữ yên lặng.
5. Thường hoạt động liên tục hoặc hoạt động như được “gắn động cơ”.

► XUNG ĐỘNG:

1. Thường buột miệng nói câu trả lời trước khi các câu hỏi được đặt ra hoàn chỉnh
2. Thường không thể khó khăn chờ đợi theo hàng hoặc chờ đến lượt trong các trò chơi lần lượt hoặc trong các tình huống sinh hoạt nhóm.
3. Thường ngắt lời hoặc xâm phạm vào vấn đề của người khác (Ví dụ: xen vào cuộc nói chuyện của người khác hoặc các trò chơi của trẻ khác).

     Để đạt được hiệu quả trong việc điều trị trẻ bị tăng động giảm chú ý (ADHD), bên cạnh việc sử dụng phương pháp hóa dược, vai trò của các bậc phụ huynh trong việc hỗ trợ can thiệp về mặt tâm lý, hành vi tại nhà cho trẻ là rất quan trọng. Một số biện pháp tâm lý mà cha mẹ có thể áp dụng tại nhà đối với trẻ như sau:

• Không bao giờ chê bai hay quát mắng nặng lời với trẻ, đặc biệt là khi có mặt người khác. Trẻ tăng động giảm chú thường có lòng tự trọng rất cao, nên phải luôn nhẹ nhàng với trẻ. Nếu trẻ có hành vi đúng đắn, thì lời khen hợp lý của bố mẹ có thể khiến trẻ tiến bộ rất nhiều.
• Hãy giao việc cho trẻ, điều này giúp trẻ có cảm giác về trách nhiệm và nâng cao lòng tự trọng của trẻ.
• Luôn đưa ra các quy tắc cụ thể, rõ ràng, ngắn gọn. Trẻ cần hiểu rõ, chính xác cha mẹ mong muốn gì ở mình.
• Chỉ nên hứa hẹn khi chắc chắn có thể làm được: Trẻ tăng động giảm chú ý rất dễ thất vọng và chán nản, do đó, không nên hứa nếu bố mẹ không chắc chắn về điều đó.
• Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động tập thể, chơi thể thao ngoài trời hoặc tập luyện các môn võ để rèn luyện tính kỷ luật và khả năng tập trung cho trẻ. Nên cho trẻ chơi trò chơi tĩnh đòi hỏi tư duy, tránh chơi game, trò bạo lực. Cho trẻ tham gia thể dục, thể thao vừa sức.
• Dùng những lời lẽ đơn giản, cụ thể thay vì nói chung chung.
• Thói quen là điều đặc biệt quan trọng đối với trẻ. Cần tạo cho con các thói quen tốt bằng cách cho con ăn, nhắc con đi ngủ, thức dậy đúng giờ.
• Tạo cho trẻ chú ý nghe nhìn khi bạn nói.